Dünyada hijyen kurallarına verilen önem artıkça, medikal tekstillerin bir kolunu oluşturan cerrahi giysilere verilen önem de artmıştır. Cerrahi giysiler, kişisel korunma ekipmanı olarak, virüslerin hastalara geçişini ve sağlık personelinin özellikle kan yoluyla geçen patojenlere maruz kalmasını en aza indirmek amacıyla kullanılan, steril ve steril olmayan alanlar arasında engel oluşturup, enfeksiyonları önlemek üzere tasarlanmış olan giysilerdir. Cerrahi giysi grubu içerisine ameliyat örtüleri, ameliyat hasta önlükleri, maskeler, boneler ve galoşlar girmektedir. Cerrahi giysiler, tek kullanımlık ve çok kullanımlık olarak dokusuz yüzey ve dokuma kumaşlar kullanılarak üretilmektedirler. Cerrahi giysiler içerisinde en önemli yeri ameliyat önlükleri almaktadır

"Medikal Kıyafetler" Sterilizasyon Ruloları Çeşit ve Fiyatlar İçin Lütfen Tıklayınız


 
 Ameliyathane sterilizasyonu çok önemli bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Ameliyat ortamındaki enfeksiyona neden olabilecek bakteri kaynağı, sadece cerrahi ekip ve ortam değildir. Hastanın kendisi de aynı zamanda bir bakteri kaynağıdır. Bu nedenle, bakteri yayılmasını iki yönlü olarak düşünmek gerekmektedir. HIV, Hepatit B, Hepatit C gibi, hastanın vücut sıvılarıyla temas olduğunda hastane personeline geçebilecek virüsler, uygun ortam oluştuğunda vücuda girebilmektedir. Bu durum, ameliyat ortamındaki enfeksiyonun ana sebebi olmaktadır. Enfeksiyon sonucunda hasta veya ameliyat personeli, sonucu çok pahalı olabilecek risklerle karşı karşıya kalabilmektedir. Bundan dolayı, bu tip riskleri en aza indirmek için, gerek hastanın ve gerekse cerrahi ekibin ameliyat esnasında korunabilecekleri steril edilmiş cerrahi giysiler ve örtüler kullanılmalıdır. Ameliyat esnasında cerrahi ekibin kullandığı medikal giysiler kapsamına; ameliyat önlükleri, boneler, maskeler ve galoşlar girmektedir.

Ameliyathane Sterilizasyonu Tüm Ürün Çeşit ve Fiyatlar İçin Lütfen Tıklayınız


                                                             
 
Tek ve Çok Kullanımlık Hasta Önlüklerinin Sterilizasyonu Hakkında Bilgi ve Fiyat Almak İçin Lütfen Tıklayınız
            

2.1. Çok Kullanımlık Cerrahi Giysilerde Kullanılan Kumaşlar: 

​ Çok kullanımlık cerrahi giysilerin üretiminde kullanılan kumaşların ortak özelliği, dokuma yöntemi ile elde edilmeleridir. Önlük ve örtülerin, cerrahların kullandıkları araçların önemli bir parçası haline geldiği ilk zamanlarda, farklı iplik kalınlıklarına sahip, genelde seyrek dokunmuş ve geçirgenliği yüksek pamuklu kumaşlar kullanılmaktaydı. Kısa süre sonra bunların yerini seyrek bezayağı dokulu, pamuklu bir kumaş türü olan muslin aldı. Muslinin cerrahi uygulamalarda kullanılmak üzere seçilmesinin nedenleri, kolay hazırlatılması, kolay çalışılması, ekonomikliği ve etkili bir bakteriyel bariyer olduğuna inanılmasıydı. Muslin kullanılarak yapılan cerrahi önlüklerde, geçirgenliği azaltmak için birden fazla kumaş katı kullanılıyordu. 1952’de, William C. Beck, muslinin kuru olduğunda kabul edilebilir bir bakteriyel bariyer etkisi olduğunun görülmesine rağmen, ıslandığında birden fazla kat için bile, bu özelliğini kaybettiği yönünde tıp dünyasını uyarmıştır (1)

İkinci Dünya Savaşında Amerikan Ordusu Levazım Komutanlığı, personelin ağır şartlar altında giyebilmesi için aşırı sık dokunmuş kumaşlardan giysiler tasarlamıştır. Bu amaçla, merserize pamuk iplikleri kullanılarak iki kat çözgü iki kat atkıdan dokunmuş kumaşlar kullanılmıştır. Kumaşın kendi döneminde sahip olduğu benzersiz su geçirmezlik özelliği, kimyasal bir su itici işlem yapılarak artırılmıştır. Böylece kumaş, oldukça güçlü bir dayanım ve su iticiliğe sahip olmuştur. Savaştan sonra, ticari işletmeler bu kumaşı üretmeye başlamış ve bu kumaş su geçirmezlik özelliği nedeniyle cerrahi giysi ve önlüklerde de kullanılmaya başlamıştır. Bu kumaşa rakip olabilecek geliştirilmiş ürünlerin ortaya çıkması daha sonradır. 1960’lara kadar hastahanelerin neredeyse tamamında sadece çok kullanımlık dokuma kumaşlardan yapılmış cerrahi önlük ve örtüler kullanılıyordu. Yıkama ve sterilizasyona rağmen özelliklerini koruması ve ekonomik olması nedeniyle hastahanelerin çoğu su geçiren pamuk önlüklerin yerine su geçirmez sıkı dokunmuş önlükleri kullanmaya başlamıştı. 1980’lerde havaya daha az uçuntu bırakan, daha dayanıklı, birçok defa kullanılmasına rağmen özelliklerini koruyan ve daha koruyucu özelliklere sahip yeni dokuma kumaşlar geliştirilmiştir. Şu anda hemen hemen bütün çok kullanımlık cerrahi giysi üreticileri, kimyasal bitim işlemi yapılmış ve sık dokunmuş kumaşları kullanmaktadır. Aynı veya farklı kumaşlarla kolları ve önü güçlendirilmiş ve güçlendirilmemiş önlükler piyasada bulunmaktadır (2). Günümüzde, çok kullanımlık cerrahi önlüklerde kullanılan dokuma kumaş türlerini aşağıdaki gibi sıralamak mümkündür.


2.1.1. Pamuk:

 Geleneksel olarak çok kullanımlık cerrahi giysiler 0 pamuktan üretilmektedir. Emicilik ve iyi giyim konforuna sahip olma özellikleri, pamuklu kumaşlardan üretilen cerrahi giysilerin büyük avantajı olarak gösterilebilmektedir. Bununla birlikte, pamuğun sıvı penetrasyonuna karşı direncinin yetersiz olması ve bariyer etkisi gösterememesi de dezavantajları olarak sayılabilir. Mikrop geçirmeye dayanım, hastahanedeki havada, hastanın kanında veya diğer vücut sıvılarında mikroorganizmalar bulunabilmesi nedeniyle cerrahi alanda kullanılan tüm bariyer malzemeler için önemli olmaktadır. Buna karşılık, 10–40 μm büyüklükteki katı partiküller, 0,5 μm büyüklüğündeki bakteriler ve 0,01–0,03 μm büyüklüğündeki virüsler, özellikle ıslak veya nemli olduğunda, pamuğun büyüklükleri 80 μm’ye ulaşan gözeneklerinden rahatlıkla geçebilmektedir. Bu nedenle, ortamda yoğun virüs bulunabileceği veya şiddetli kanamanın olabileceği operasyonlarda pamuklu ürünlerin kullanılması tavsiye edilmemektedir (3). 

2.1.2. Polyester:

 100% polyesterden üretilen cerrahi giysiler, özellikle giyim konforu konusundaki dezavantajları bakımından tercih edilmemektedirler. Bu yapıların nem absorbsiyon özelliği çok düşük olduğundan, termofizyolojik konfor özellikleri de zayıf olmaktadır. Dolayısıyla uzun süreli operasyonlarda kullanım sırasında, 0 polyester cerrahi önlükler için bu durum önemli bir dezavantajdır.

2.1.3. Pamuk - Polyester Karışımları:

 Pamuk-polyester karışımı kumaşlardan üretilen cerrahi giysiler, sıklıkla kullanılmaktadır. En çok kullanılan karışım oranları %50 pamuk - %50 
polyester ve %65 polyester - %35 pamuk olmaktadır. Bu kumaşların, sıvı itici florokarbonla işleme tabi tutulmaları da mümkün olmaktadır.

2.1.4. Polyester - Karbon Karışımları

 Polyester ipliklerine, üretim esnasında karbon lifleri eklenerek elde edilen ipliklerle dokunan bu kumaşlarda, antistatik özelliğin sürekli hale getirilmesi mümkün olmaktadır. Bu kumaş yapıları, çekmeye karşı çok dayanıklıdırlar ve kullanım esnasında partikül yaymamaktadırlar. Ayrıca polyester - karbon yapısındaki materyaller, florokarbon terbiye işlemi ile sıvı itici bir özellik de kazanabilmektedirler. 



2.2. Tek Kullanımlık Cerrahi Giysilerde Kullanılan Kumaşlar

Tek kullanımlık cerrahi giysilerde, dokusuz yüzey kumaşlar kullanılmaktadır. Dokusuz yüzey kumaşların, çok kullanımlık dokuma kumaşlara alternatif olarak ortaya çıkmaları, muslinin bakteri geçişi için özellikle ıslakken etkin bir bariyer oluşturmadığı ortaya çıktıktan sonra, hem endüstride hem de bağımsız laboratuarlarda geçirgenliği daha düşük kumaş geliştirme çabaları ile başlamıştır. 1950’lerde kağıt üreticileri, kağıda göre yırtılma dayanımı yüksek ve dikiş makinesinde dikilebilecek birçok dokusuz yüzey kumaş çeşidi üretmişlerdir. Tek kullanımlık dokusuz yüzey cerrahi önlük ve örtü üreticileri, cerrahiye yönelik çok büyük bir reklam ve promosyon kampanyasına girişmiş, ürünlerinin çok az lif dökmek gibi bir çok avantajı olduğunu iddia etmişlerdir. Ameliyat odasındaki biyo-parçacıkların (havadan kaynaklı–aeroborne) önemli bir kısmını liflerin oluşturduğu ve ortamdaki liflerin mikroorganizmaları taşıma etkisinin yüksek olduğu bilindiği için, az lif dökme iddiası cerrahi dünyası için oldukça cazip olmuştur (4). Günümüzde cerrahi giysilerde en çok kullanılan dokusuz yüzey kumaş türleri olarak Spunlace, SMS ve Spunbond dokusuz yüzey kumaşları saymak mümkündür. 

2.2.1. Spunlace

 Genellikle kağıt hamuru ve polyester lif karışımını (%55 selüloz - %45 polyester) içeren dokusuz yüzey kumaş türü olan spunlace üretiminde; lifler, mekanik bağlama elde etmek amacı ile lifleri dolaştıran yüksek basınçlı suya tabi tutulmaktadır. Ameliyat esnasında kullanılan cerrahi önlükler, operasyon süresince cerrahi ekibin tenine en yakın giysileridir. Selüloz içerikli giysilerin de insan tenine en iyi uyumu sağladıkları bilinmektedir. Özellikle bakteri geçişlerine karşı, dokusuz yüzey kumaşlar için en optimum malzeme türü olan spunlace, yumuşak yapısı nedeni ile tene uyumda en çok tercih edilen dokusuz yüzey kumaş yapısıdır. Sıvı geçişlerine karşı direnci artırmak için, cerrahi önlük olarak kullanılacak hammaddeye kimyasal işlemler de uygulanabilmektedir. Ancak bu durum pahalı bir çözümdür.

2.2.2. SMS (Spunbond/Meltblown/ Spunbond):

 Tek kullanımlık önlüklerde en çok kullanılan kumaş yapısı olan SMS, termal yolla veya yapışkanla bağlanmış 3 ayrı tabakadan oluşmaktadır. Alt ve üst tabakalar spunbond, orta tabaka ise meltblown malzemeden meydana gelmektedir. Meltblown malzemeler de polimerin eritilip lifli hale getirilmesi ile oluşmaktadır. Malzemenin orta katı bir bariyer görevi görmekte ve istenmeyen geçişleri önlemektedir. Dış yüzeyler ise, malzemenin mekanik özelliklerinden sorumlu bulunmaktadır. Bu 3 katmanlı yapı, kan, bakteri ve sıvıların geçişini engellemekte; ancak hava, buhar ve sterilizasyon için kullanılan etilen oksit gazına izin vermektedir (5). Ameliyat önlüklerinde SMS malzeme kullanırken, kullanıcının konforunun ve termofizyolojik özelliklerinin iyi değerlendirilmesi gerekmektedir. SMS malzeme ciddi konfor problemleri olan bir üründür ve sadece kısa süreli operasyonlar için tercih edilmektedir.

2.2.3. Spunbond

 Spunbond malzemeler, polyester tabakaların eritilip, eğirme yöntemi ile  şekillendirilmesinden oluşan sürekli liflerden elde edilmektedirler. Spunbond işlemi ile polimerden direkt kontinü olarak dokusuz yüzey üretimi yapılabilmektedir. Piyasada 0 polipropilen spunbond kullanılarak üretilmiş ameliyat önlükleri kullanılmaktadır. Ancak spunbond kullanılarak üretilen önlükler, yeterli koruyucu özelliklere ve gerekli giyim konforuna sahip olmamaktadır. Spunbond malzemeler, cerrahi maskelerin, bonelerin ve galoşların yapımında kullanılmaya uygun malzeme yapıları olarak bilinmektedir (5). 



★İlgili ürünler için aşağıdaki linklere tıklayarak ürünlerin detayına ulaşabilirsiniz: 

➛https://www.sudemed.com/tr/urun/sterilizasyon-rulosu

➛https://www.sudemed.com/tr/urun/sterilizasyon-zarf

➛https://www.sudemed.com/tr/urun/sterilizasyon-rulosu-dupont-tyvek-malzemesinden-uretilmis

➛https://www.sudemed.com/tr/urun/sterilizasyon-poseti-dupont-tyvek-malzemesinden-uretilmis


Kaynak
Dr. Oktay PAMUK Ege Ü. Tekstil Mühendisliği Bölümü 
Prof. Dr. Ziynet ÖNDOĞAN Ege Ü. Tekstil Mühendisliği Bölümü 
https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/218358


Anahtar Kelimeler: sterilizasyon rulosu,  sterilizasyon rulosu istanbul, sterilizasyon rulosu ankara, medikal ürün sterilizasyonu, dental ürünler, sterilizasyon ürünleri, steril cihazı, sterilizasyon firmaları, tıbbi ürünler, medikal ürünler, Medikal giyim, Cerrahi ekip, Ameliyat önlüğü, Çok kullanımlık, Tek kullanımlık, Maske, Tek Kullanımlık Önlük,, Önlük Paketleme, Önlük Poşet, Steril, Steril Maske